खेळणं, मराठी कथा - [Khelana, Marathi Katha] घर आणि खेळणं ह्या दोन्ही गोष्टी तश्या निर्जीवच आहेत. पण.
घर आणि खेळणं ह्या दोन्ही गोष्टी तश्या निर्जीवच आहेत. पण...
नीता स्वभावाने अतिशय प्रेमळ, शांत, समंजस आणि भावनाप्रधान होती. खुपच साधी राहणी होती तिची. दोन्ही भूवयांच्या थोडेसे वरती कपाळाच्या अगदी मधोमध एक लाल रंगांची टिकली असे, लांब केसाची वेणी घालून कधीकधी मोगऱ्याचा गजरा लावायची, नाकात एक बारीक खडा होता, तिने परिधान केलेल्या पोशाखाला शोभेल अश्या बांगड्या हातात असायच्या. घरी भरपूर श्रीमंती. आई वडिलांना एकुलती एक मुलगी म्हणून लाडात वाढलेली. लाडात वाढलेली असली तरीही संस्कार हे गरीब घरचेच होते. घरी आलेल्या गेलेल्या लोकांचा मान ती आनंदाने करत असे.
तिची कलेच्या क्षेत्रातील आवड बघून तिला त्यातच संदर्भातील अभ्यासक्रम करायला तिच्या आईने सुचवले. घर सजवणे, बगीचा फुलवणे, टिकाऊपासून टिकाऊ गोष्टी करणे, हे सर्व आणि बरंच काही तिला करायला आवडायचे. एखाद्या लहानबाळाची काळजी घ्यावी तशी नीता घरातील प्रत्येक माणसांच्या सोबत निर्जीव गोष्टींची काळजी घेत असे. असंच नीता एकदा ट्रिपसाठी गेली होती. जाताना तिने आईला सांगितलं होतं कि बगीचेचीही काळजी घे, पाणी सोड. पण कामाच्या घाई मध्ये तिच्या आईकडून झाडांना पाणी द्यायचं राहून गेलं. एक - दोन दिवसानी घरी परत आलेल्या नीताने बागेतल्या सुकून गेलेल्या फुलांकडे , झाडांकडे बघून घर अगदी डोक्यावर घेतलं होतं. शेजारीपाजार्‍यांची तर ती खुपच लाडकी होती. तिच्या प्रेमळ स्वभावाने ती सर्वांनाच आपलंसं करत असे. नीता वयामध्ये आल्यावर तिला शोभेल असा जोडीदार बघायला सुरुवात झाली होती. तेव्हाच नात्यातलं स्थळ चालून आलं. मुलगा हुशार, देखणा शिवाय एका खाजगी कंपनी मध्ये नोकरी करत होता.
घरी तोही एकुलता एक होता. सर्व गोष्टी जुळून आल्यावर लग्नाची तारीख काढली गेली. नीताच्या स्वभावामुळे सासरकडच्या माणसांसोबत जुळवून घ्यायला तिला जास्त अवघड गेलं नाही. तिच्या संसारात ती रमली होती. बघता बघता त्यांच्या लग्नाला २ वर्ष पूर्ण झाले आणि घरी एक नवीन पाहुणा यायची चाहूल लागली. नीताने सुंदर अश्या छोट्या नीतालाच जन्म दिला होता जणू. दोन्ही घरचा आनंद हा गगनात मावेनासा झाला होता. छोट्या नीताचं नाव ठेवलं गेलं गार्गी. गार्गीचा सांभाळ करता करता आता नीताचा दिवस जात असे. बघता बघता गार्गी आता ४ वर्षाची झाली होती. अजय हा कामानिमित्ताने बाहरेच असे. गार्गी आणि अजयची भेट म्हणजे हि शिवकालीनच.
गार्गी एकदा अंगणात खेळत होती. तिची सर्व खेळणी ती बाकीच्या मुलांसोबत share करत होती. खेळता खेळता गार्गी रडायला लागली आणि रडत रडत ती नीताकडे गेली. नीताने हातातली सर्व कामं सोडून तिला जवळ घेत विचारलं कि, “बाळ, काय झालं?” डोळे पुसत हिरमुसलेल्या चेहऱ्याने गार्गीने एकदा तुटलेल्या खेळण्याकडे बघितलं आणि मग नीताकडे. एव्हाना नीताला सर्व प्रकार लक्षात आला तेव्हा नीता गार्गीच्या चेहऱ्यावरून मायेने हात फिरवून बोलत होती, “आपण बाबाना सांगून नवीन खेळणं आणायला सांगूयात.” गार्गीचे डोळे पुसून तिच्या हातात एक बिस्कीट देऊन तिला परत खेळायला पाठवून दिले होते. नीता विचार करू लागली कि लहान मुलांना निर्जीव गोष्टी सोबत किती लळा लागतो जणू काही मोलाची गोष्ट मोडकळीला आली आहे असे वागतात. ती विचारात असताना तिचा फोन वाजू लागला. अजयचा फोन बघून ती खुश झाली होती. तो संध्याकाळी घरी येणार होता. अजय खुप दिवसानी येणार म्हणून त्याच्या आवडीच्या जेवणाचा बेत तिने आखला.
रात्री जेवण झाल्यावर नीता आणि अजय बगीच्यामध्ये फिरत होते. आकाशात भरपूर चांदणं, लख्ख प्रकाश, बगीच्यामध्ये फुललेल्या विविध जातीच्या फुलांचा सुगंध सर्वत्र दरवळत होता. पारिजातकाच्या फुलांचा सडा जणू त्या दोघांसाठीच होता. हवेत गारवा असल्यामुळे अधून मधून मंद हवेची झुळूक येत जात होती. थोडंस फिरून झाल्यावर दोघेही जवळच असलेल्या झोपाळ्यावर बसले होते. खुप दिवसांनी दोघेही मानमोकळ्या गप्पा मारत होते. घरातील घडलेल्या घटनांचा पाढा वाचायला तिने अजयसमोर सुरुवात केली. अजयच लक्ष बहुदा हे WhatsApp वरचे संदेश वाचण्यामध्ये होते. तेवढ्यात नीता बोलली कि, “अरे, कुठं आहे लक्ष तुझं? ऐकतोयस ना?” तेव्हा तो खडबडून जागा झाला आणि तिच्या बोलण्याकडे लक्ष देऊ लागला. अजयला काही तरी सांगायचं होते म्हणून तो तिला मधेच थांबून म्हंटला, काही अंदाज तर लाव मला काय सांगायचं आहे ते.
तिने सांगितलेले सर्व अंदाज चुकीचे निघाले म्हणून अजय हसत होता. तिला समजतच नव्हते कि काय झालं आहे. शेवटी कंटाळून ती घरात जात होती, हे बघून अजय बोलू लागला कि, “घरमालकाचा फोन आला होता, घर सोडायला सांगितलं आहे.” हे ऐकताच चाललेली नीता तिथेच थांबली तिथेच एक वळण घेऊन मोठ्याने ‘काय?’ असं ओरडली. ते बघून अजय बोलला कि, “अगं, किती मोठयाने ओरडतेस? हळू जरा. घराचं सोडायला सांगितलं आहे शहर नव्हे. चल आता झोपायला, बाकीच्या गोष्टी उद्या बोलू.” नीताला काहीच कल्पना नव्हती किंवा तिने असा विचार हि केला नव्हता कि आपल्याला हे पण घर सोडावे लागेल. ते सर्व ऐकून नीताने आलेला आवंढा गिळला.
आपल्या आधी झोपलेल्या गार्गीकडे बघून तिला खुप कौतुक वाटत होते. दोघेही आपल्या रूममध्ये आले. अजय खुप दमल्यामुळे लगेच झोपी गेला होता. नीताला काही झोप येत नव्हती. ती एकटक छताकडे बघत होती. घरात आल्यापासून आठवणीची उजळणी तिला होत होती. घरातील तिचं पहिलं पाऊल, घरी आल्यावर तिचं झालेलं जंगी स्वागत, रुसवे फुगवे, गार्गीचं येणे आणि त्यानंतर झालेलं सेलेब्रेशन, तिचे बोबडे बोल आणि तिचं पहिलं पाऊल, शेजाऱ्यांसोबत केलेल्या ट्रिप्स, साजरे केलेले सणवार, संकटकाळी धावून आलेले रक्ताची नसलेले पण जिवाभावाचे मित्र मैत्रिणी, ह्याच घरात केलेल्या पार्ट्या, वाढदिवस आणि सर्वात शेवटचं म्हणजे सर्वांच्या हृद्यांमध्ये असलेली एक खास जागा म्हणजे हवेशीर बगीचा. तिथेच नीताने चिऊ काऊच्या गोष्टी सांगत सांगत गार्गीला मोठं केलं होतं. हे सर्व चित्र तिच्या डोळ्यासमोरून जात नव्हते. तिचा जीव गुदमरू लागला होता म्हणून ती मोकळ्या असलेल्या बेडरूमच्या सज्जामध्ये गेली.
बाहेर येत येत डोळ्यातील पाणी गालावर ओघळून कधी आले याची तिला कल्पना सुद्धा नव्हती. एक मोठा श्वास घेत तिने डोळे पुसले. तिला काही तरी लक्षात आले असावे म्हणून तिची मान लगेच गार्गीकडे वळली. सकाळी आपणच तिला बोललो होतो कि, “बाबाना सांगून नवीन खेळणं आणूयात.” तिला आता समजत होतं कि लहान मुलांना निर्जीव गोष्टींचा एवढा लळा का असतो. ‘घर’ आणि ‘खेळणं’ ह्या दोन्ही गोष्टी तश्या निर्जीवच आहेत. पण काळजी, प्रेम, आपुलकी आणि हक्क ह्या सर्व गोष्टीमुळेच आपला जीव त्यामध्ये गुंतलेला असतो. एक निर्धार करतच नीता बेडजवळ गेली आणि झोपेत असलेल्या गार्गीचा मुका घेऊन तीही झोपी गेली. सकाळी गार्गी उठण्याआधी नीताने तिचं तुटलेलं खेळणं परत नीट करून ठेवलं होतं.
- सौ. वृषाली सुनगार-करपे
अभिप्राय